خرید عمده خوراک دامپروری فله و بسته‌بندی
خرید عمده خوراک دامپروری
امروزه سلامت دام و نقش تغذیه آن در فراورده‌های تولیدی‌اش بر همگان آشکار است. استفاده از خوراک باکیفیت برای صنعت دامپروری از موضوعات با اهمیتی است که باید تحت نظارت متخصصین و بر طبق نیاز هر دام صورت گیرد. همچنین این اقلام خوراکی با ترکیبات متعدد تأثیر مثبتی بر لبنیات تولیدی و گوشت این حیوانات خواهد داشت که در نهایت موجب بازدهی مالی و اقتصادی خوبی برای دام‌پروران می‌گردد.
خوراک دامپروری: قلب تپنده دامداری
خوراک دامپروری به مجموعه‌ای از مواد غذایی گفته می‌شود که برای تأمین نیازهای رشد، نگهداری، تولید (شیر، گوشت، تخم‌مرغ)، و تولید مثل دام‌های اهلی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این خوراک‌ها باید تمامی ویتامین‌ها، مواد معدنی، پروتئین‌ها، کربوهیدرات‌ها و چربی‌های ضروری را برای دام فراهم کنند تا دام سالم بماند و بالاترین بهره‌وری را داشته باشد.
انتخاب و مدیریت صحیح خوراک در دامپروری، نه تنها بر سلامت و عملکرد حیوانات تأثیر مستقیم دارد، بلکه عامل تعیین‌کننده‌ای در توجیه اقتصادی و سودآوری یک واحد دامداری محسوب می‌شود. هزینه‌های خوراک معمولاً بیشترین سهم (حدود ۶۰ تا ۸۰ درصد) از کل هزینه‌های تولید را به خود اختصاص می‌دهد.
دسته‌بندی اصلی خوراک دام
خوراک دام‌ها را می‌توان به چند دسته اصلی تقسیم کرد:
۱. علوفه‌ها (Forages)
علوفه‌ها بخش بزرگی از جیره نشخوارکنندگان (گاو، گوسفند، بز) را تشکیل می‌دهند و غنی از فیبر هستند.
- علوفه‌های خشک (Dry Forages):
- یونجه: منبع عالی پروتئین، کلسیم، ویتامین‌ها و فیبر. بسیار خوش‌خوراک و مناسب برای تمامی نشخوارکنندگان.
- شبدر: مشابه یونجه اما ممکن است پروتئین کمتری داشته باشد.
- کاه و کلش: بقایای گیاهان زراعی پس از برداشت دانه (مانند کاه گندم، جو، برنج). ارزش غذایی پایینی دارند اما منبع مهمی از فیبر خام هستند و برای پر کردن شکمبه و جلوگیری از مشکلات گوارشی استفاده می‌شوند.
- علوفه‌های سبز (Green Forages):
- مراتع: شامل انواع علف‌ها و گیاهان مرتعی که دام مستقیماً چرای می‌کند.
- کشت‌های علوفه‌ای تازه: مانند ذرت علوفه‌ای، چغندر علوفه‌ای، یونجه تازه و شبدر تازه.
- علوفه‌های سیلو شده (Silages):
- سیلوی ذرت: رایج‌ترین نوع سیلو، بسیار خوش‌خوراک و منبع انرژی بالا برای نشخوارکنندگان.
- سیلوی یونجه یا شبدر: پس از تخمیر یونجه یا شبدر تولید می‌شود.
- سیلوی گراس: از علف‌های گراس تهیه می‌شود.
۲. دانه غلات (Grains)
دانه‌های غلات منابع اصلی انرژی در جیره دام هستند.
- ذرت: پرمصرف‌ترین دانه غله در خوراک دام و طیور، غنی از نشاسته و انرژی.
- جو: منبع انرژی و فیبر، مناسب برای نشخوارکنندگان و طیور.
- گندم: منبع انرژی، اما به دلیل امکان ایجاد مشکلات گوارشی در دام (به ویژه اسیدیته شکمبه)، باید با احتیاط و در مقادیر کنترل‌شده مصرف شود.
- ذرت خوشه‌ای (سورگوم): مشابه ذرت از نظر ارزش غذایی، در مناطق خشک‌تر کشت می‌شود.
- برنج و فرآورده‌های آن (مانند سبوس برنج): سبوس برنج منبع فیبر و چربی است.
۳. منابع پروتئینی (Protein Sources)
این منابع برای تأمین اسیدهای آمینه ضروری و ساخت بافت‌های بدن، تولید شیر و تخم‌مرغ حیاتی هستند.
- کنجاله‌ها (Oilseed Meals): بقایای دانه‌های روغنی پس از استخراج روغن.
- کنجاله سویا: مهمترین و غنی‌ترین منبع پروتئین در خوراک دام و طیور.
- کنجاله کلزا (کانولا): پروتئین بالا، اما باید با احتیاط مصرف شود.
- کنجاله پنبه دانه: پروتئین بالا، اما حاوی گوسیپول است که می‌تواند سمی باشد و مصرف آن باید کنترل شود.
- کنجاله آفتابگردان: پروتئین بالا.
- منابع پروتئین حیوانی (Animal Proteins):
- پودر ماهی: منبع عالی پروتئین با کیفیت بالا و اسیدهای چرب امگا-۳.
- پودر گوشت و استخوان: منبع پروتئین، کلسیم و فسفر. (مصرف این پودرها در نشخوارکنندگان در بسیاری از کشورها به دلیل نگرانی از بیماری جنون گاوی ممنوع یا محدود شده است).
- پودر شیر خشک (در جیره شیرخوارها): منبع پروتئین و انرژی برای دام‌های جوان.
- منابع پروتئین غیرپروتئینی نیتروژن‌دار (NPN – Non-Protein Nitrogen):
- اوره: در نشخوارکنندگان توسط میکروب‌های شکمبه به پروتئین میکروبی تبدیل می‌شود. مصرف آن باید دقیقاً کنترل شود.
انواع خوراک دام
مواد غذایی که برای تغذیه دام‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد دارای تنوع بالایی می‌باشد که انتخاب آن‌ها به عواملی همچون نوع دام، سن و نژاد بستگی دارد.
به‌طورکلی می‌توان این خوراک‌ها را در 3 دسته قرارداد:
علوفه تازه
یکی از اصلی‌ترین اقلام در تغذیه این حیوانات محسوب می‌شود که به‌صورت بلغور و یا فراوری شده مصرف می‌گردد.
ضایعات غذایی
شامل باقی‌مانده مواد گیاهی و یا حیوانی می‌باشد که پس از استریل، خشک و میکس‌شدن برای این منظور استفاده می‌شود.
اغلب به‌صورت پودر تقویتی تولید می‌گردد و انواع ویتامین و پروتئین جز آن‌ها می‌باشد. موادی همچون پوست میوه‌ها، برگ گیاهان، عصاره غلات و کنجاله‌های مختلف در این دسته جای می‌گیرند.
جیره غذایی موردنیاز دامپروری
تعیین ترکیبات خوراک دامی و نسبت‌های آن بسیار دقیق تعیین می‌شود و در آن تأمین انرژی دام در یک روز و یا نیازش برای تولید شیر در نظر گرفته می‌شود. لازم به ذکر است که این خوراک‌ها در طول روز و در نوبت‌های مشخص در اختیار دام قرار گرفته و بر اساس آن پس از طی چند ماه سلامت و وزن دام بررسی می‌شود.
یک جیره متعادل به طور معمول تمام گروه‌های مغذی یاد شده را در خود جای می‌دهد و باید شامل خوراک خشک و تازه برای تأمین انرژی دام باشد. وجود مکمل‌های غذایی و یا پروبیوتیک‌ها نیز برای دام‌های شیرده و گوشتی نیز از دیگر مواردی است که موردتوجه دام‌پروری‌ها قرار می‌گیرد.
خوراک دام فله و بسته‌بندی
برای عرضه خوراک دامی لازم است بدانید که این محصولات در نوع فله‌ای و یا پک شده به فروش می‌رسند.
انواع فله این خوراک‌ها از نظر کیفی تفاوتی با انواع بسته‌بندی‌شده ندارند و تنها بسته به نیاز هر دامداری و تعداد حیوانات ثبت سفارش می‌شوند.
این خوراک‌ها جهت استفاده و هضم و جذب راحت‌تر برای دام به‌صورت آردی و در دانه‌بندی‌های مختلفی تولید می‌شوند.
همچنین قبل از بسته‌بندی و عرضه به بازار تمامی خوراک تولید شده در هر گونه‌ای رطوبت‌گیری شده و از نظر رشد عوامل بیماری‌زا بررسی می‌شوند.
لازم به ذکر است که برای بسته‌بندی این محصولات از کیسه‌های بهداشتی مخصوص استفاده می‌شود تا بر اثر تغییرات دمایی هیچ‌گونه ماده شیمیایی و سمی به خوراک نفوذ نیابد.
نکات خرید عمده خوراک دام
خرید و انتخاب نوع صحیح خوراک می‌تواند بر بازدهی دام آثار زیادی داشته باشد. همان‌طور که قبل‌تر اشاره شد مهمترین اصل در خرید و تهیه تغذیه دام آگاهی لازم از نیازهای حیوانات است. در این راستا فاکتورهایی چون باردار بودن، دام شیردهی و یا گوشتی بودن بر گزینش نوع خوراک آن تأثیر خواهد داشت.
نکته دیگری که در هنگام خرید این اقلام علی‌الخصوص نوع فله باید موردتوجه قرار دهید بررسی مرغوبیت محصولات و برند تولیدکننده آن‌هاست. شرایط نگهداری و انبار محصولات می‌تواند تأثیر زیادی بر سلامت خوراک داشته باشد که این عامل نیز باید در حین خرید موردتوجه قرار گیرد.
اگر چه قیمت نیز یکی از موارد مهم در خرید محصول محسوب می‌شود؛ اما در نظر داشته باشید که تمامی نرخ‌های خوراک دام بر اساس سطح کیفی و اعتبار برند آن‌ها تعیین می‌گردد. در خرید نیز برای اطلاع بیشتر از ترکیبات موجود در خوراک لازم است تا برگه‌های موجود بر روی بسته‌بندی‌ها را مطالعه کنید و از وجود درصدهای مناسب از خوراک مدنظرتان اطمینان یابید.
بیشتر بخوانید: خوراک زنبورعسل
