تفاله چغندر در بسته بندی 25 کیلویی
تفاله چغندر
چغندر از جمله گیاهانی است که فراورده های بسیاری را می توان از آن به دست آورد. شاید قند و شکر شناخته شده ترین اقلامی باشند که از این گیاه زمینی حاصل می شوند؛ اما در کنار این ها می توانیم از تفاله های حاصل به عنوان محصولات فرعی چغندر قند یاد کنیم.
این محصول تنها حاصل آبگیری نبوده و جهت مصرف برای خوراک دامی لازم است تا میزان رطوبت آن اندازه گیری و سنجیده شود. همچنین درصد مواد مغذی موجود در آن تأثیر زیادی بر کیفیتش داشته و سنجش میزان آن ها جهت مصرف در دامدارای ها حائز اهمیت است.
تفاله چغندر چیست؟
تفاله چغندر قند (Beet Pulp) محصول جانبی فرآیند تولید شکر از چغندر قند است. پس از اینکه چغندر قند خرد شده و با آب داغ فرآوری میشود تا قند آن استخراج گردد، باقیمانده فیبری آن که حاوی مقدار بسیار کمی قند است، به عنوان تفاله چغندر شناخته میشود. این تفاله در ابتدا بسیار مرطوب است (حدود ۹۰٪ رطوبت) و سپس برای مصارف مختلف، به ویژه خوراک دام، فرآوری و خشک میشود.
نحوه تولید و انواع تفاله چغندر
پس از استخراج قند، تفاله مرطوب چغندر قند از طریق پرسکردن، میزان آب خود را از دست میدهد و به تفاله تحت فشار (حدود ۷۲٪ رطوبت) تبدیل میشود. این تفاله سپس به روشهای مختلف خشک و فرآوری میشود تا بتوان آن را نگهداری و مصرف کرد:
- تفاله خشک: این نوع تفاله با استفاده از دستگاههای مخصوص خشک میشود و به صورتهای مختلفی عرضه میشود:
- پرک: به طول ۵ تا ۱۰ میلیمتر.
- فشنگی (پلت): با قطر ۱۱ تا ۳۱ میلیمتر.
- قالبی: با وزن ۲ تا ۵ کیلوگرم.
- با ملاس یا بدون ملاس: تفاله خشک ممکن است با اضافه کردن ملاس (محصول جانبی دیگر تولید شکر) غنی شود تا خوشخوراکی و ارزش انرژی آن افزایش یابد.
- تفاله سیلو شده (سیلاژ تفاله چغندر): تفاله مرطوب یا فشرده چغندر را میتوان سیلو کرد. این روش نگهداری، به خصوص برای تفاله تر، بسیار مؤثر است و میتواند آن را برای مدت طولانی (بیش از یک سال) قابل استفاده نگه دارد. سیلاژ تفاله چغندر قند به دلیل فیبر بالا، منبعی عالی برای تغذیه دام است.
خصوصیات و ترکیبات تفاله چغندر
تفاله چغندر دارای خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاصی است:
- رنگ: از قهوهای روشن تا تیره متغیر است و به وجود ملاس در آن بستگی دارد.
- بو: بوی خاص و منحصر به فردی دارد.
- فیبر بالا: سرشار از فیبر قابل تخمیر (عمدتاً سلولز و پکتین) است که برای نشخوارکنندگان بسیار مفید است.
- انرژی: انرژی حاصل از تخمیر تفاله چغندر در شکمبه دام بالا است و از نظر انرژی میتواند مشابه جو باشد.
- پروتئین: پروتئین خام آن معمولاً کم تا متوسط است (حدود ۷ تا ۱۰ درصد).
- مواد معدنی: غنی از کلسیم است اما از نظر فسفر و سایر مواد معدنی ممکن است فقیر باشد.
- قند: حاوی مقادیر کمی قند باقیمانده است.
- قابلیت جذب مایع: تفاله خشک چغندر قابلیت جذب بالای مایع را دارد و میتوان از آن برای جلوگیری از اتلاف مواد مغذی در سیلو استفاده کرد.
کاربردهای اصلی تفاله چغندر
مهمترین و گستردهترین کاربرد تفاله چغندر، استفاده در تغذیه دام است:
- خوراک دام: به عنوان یک خوراک خوشهضم و منبع فیبر و انرژی برای دامها، به ویژه گاوهای شیرده، گوسفندان پرواری و اسبها، مورد استفاده قرار میگیرد. فیبر بالای آن به پایداری محیط شکمبه در نشخوارکنندگان کمک میکند.
- جایگزین جو: در برخی جیرههای غذایی دام، میتوان از تفاله چغندر به عنوان جایگزین جزئی یا کلی جو استفاده کرد که میتواند به کاهش هزینههای تغذیه کمک کند.
- نکته برای مصرف: برای اسبها، توصیه میشود تفاله خشک چغندر قبل از مصرف خیسانده شود. همچنین، به دلیل ماهیت حجیم و الیافی آن، برای حیوانات تکمعدهای مانند طیور به تنهایی مناسب نیست و باید با احتیاط در جیره آنها گنجانده شود.
کاربرد تفاله چغندر چیست؟
این محصول را می توان بسته به هدف استفاده در نوع خشک و یا دارای آب تهیه کرد.
اما مهم ترین کاربرد این تفاله چغندر جهت خوراک دام است.
در این رابطه توجه داشته باشید که این محصول در کنار سایر علوفه ها و خوراک استفاده می گردد و به تنهایی غذای کاملی برای حیوانات نخواهد بود.
در حقیقت طعم خوش و ویژگی اشتها زایی این تفاله هاست که باعث می شود در میان دامداران بسیار محبوب باشد
لذا مصرف ان در کنار سایر مواد غذایی دامی می تواند بسیار مفید و مؤثر باشد.
علاوه بر این ها لازم است تا به میزان انرژی بالایی که این محصول برای دام فراهم می آورد اشاره کنیم که علت اصلی آن وجود قند بالاست.
با این حساب شاید تصور کنید که مصرف این تفاله ها باعث افزایش قند بی رویه در حیوان می گردد؛
اما این گونه نیست و بی ضرر بودن آن اثبات گشته است.
در کنار این خصوصیات وجود فیبر بالا و خوش خوراک بودن نیز باعث می شود تا دام نیز علاوه وافری به مصرف تفاله های چغندر داشته باشد.
حتما بخوانید:مکمل غذایی زنبورعسل
خواص تغذیه ای تفاله چغندر
علاوه بر ترکیبات مفید چغندر که اشاره کوچکی به آن ها کردیم می توانیم به وجود کلسیم فراوان نیز در این محصول اشاره کنیم.
همچنین وجود مقادیر بالای ویتامین های A و D نیز به سایر خواص این تفاله ها می افزاید.
خشک بودن این محصول باعث می شود تا علاوه بر بهبود اشتها شاهد مصرف بیشتر آن توسط دام باشیم؛
بنابراین این خوراکی علاوه بر تأمین نیازهای یاد شده قادر به رفع کم آبی بدن دام نیز می باشد.
راهنمای خرید تفاله چغندر
وجود رطوبت در این محصول باعث می شود تا نیاز به روش های خاصی جهت تولید و نگهداری در طولانی مدت باشد؛ بنابراین در هنگام خرید لازم است تا به فاکتورهایی که نشان از سالم بودن و کیفیت مطلوب محصول را دارد توجه کافی داشته باشید. در این راستا می توانید به راحتی با بررسی رنگ ظاهری و بوی تفاله ها به سالم بودن آن ها پی ببرید.
اما توجه داشته باشید که وجود ملاس در ترکیب این محصول نیز عامل دیگری در تغییر رنگ آن است پس به طور عمده رنگ قابل قبول این تفاله بین طیف قهوه ای خواهد بود.
نحوه تولید و عرضه تفاله چغندر
روند تولید این محصول می تواند در کارخانه های (خرید) شکر و یا دیگر شرکت های جانبی تولید کننده غذای دامی صورت گیرد.
چغندر ها پس از شست و شو و آبگیری جهت قند به میزان زیادی دچار افت رطوبت می گردند و تفاله های اصل از آن ها مصرفی جز در جیره دام نخواهد داشت.
این فشرده سازی ها با کمک پرس های سرد صورت می گیرد تا کیفیت محصول دچار تغییر نگردد
همچنین در صورتی که نیاز به خشک کردن و کاهش رطوبت درونی تفاله ها داشته باشیم
این فرایند به صورت استریل و با حرارت دهی مشخصی انجام می گیرد.
نهایتاً تفاله ها در اشکال و ابعاد مختلف شکل داده شده و بسته بندی می گردند.
بیشتر بدانید: تفاله چغندر دام